Kriochirurgia jest metodą leczenia polegającą na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu chorej tkanki przez jej zamrażanie. Niska temperatura blokuje drobne naczynia tętnicze i żylne, umożliwiając oddzielenie tkanki wymrożonej, głównie zmienionej chorobowo, od tkanki zdrowej bez krwawień. Kriochirurgia jest skuteczną metodą, od lat wykorzystywaną w licznych chorobach, ma zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny, przede wszystkim w dermatologii, onkologii, laryngologii, ginekologii, chirurgii naczyniowej i okulistyce.
Jest to zabieg, który może być stosowany do leczenia różnego rodzaju zmian, zarówno o charakterze łagodnym jak i nowotworowym.
Korzyści jej zastosowania wynikają przede wszystkim z tego, że jest to metoda skuteczna, pozbawiona powikłań i daje dobre efekty kosmetyczne. Metoda ta nie wymaga specjalnego przygotowania pacjenta. Zabieg wymrażania może być wykonany u pacjentów w każdym wieku, a więc u dzieci, i u dorosłych, również u kobiet w ciąży oraz u osób w złym stanie ogólnym i w podeszłym wieku. Bardzo istotną dla pacjentów zaletą jest również to, że generalnie zabieg nie wymaga znieczulenia, jest na ogół bezbolesny, a odczucia w czasie jego trwania sprowadzają się do lekkiego pieczenia i swędzenia. Zabieg jest krótki. Bezpośrednio po zabiegu, w fazie rozmrażania może pojawić się nieznaczny ból, który szybko ustępuje.
Krioterapia
Metoda polega na niszczeniu tkanki bez potrzeby jej wycięcia (nie naruszamy ciągłości skóry), unika się zatem niedogodności związanych z tradycyjną operacją chirurgiczną i krwawieniami.
Dzięki kriochirurgii problem zakażeń nie występuje lub może wystąpić niezmiernie rzadko. Ponadto kriochirurgia sprawia, że po leczeniu powstają tzw. blizny kosmetyczne, czyli blizny elastyczne, bezkolagenowe. Blizna jest mało widoczna. Ma to istotne znaczenie np. w leczeniu zmian na skórze twarzy. Zalety te powodują, iż kriochirurgia znalazła szerokie zastosowanie w wielu specjalnościach medycznych w tzw. chirurgii jednego dnia, czyli w systemie leczenia chirurgicznego obejmującego określone procedury lecznicze niewymagające hospitalizacji pacjenta.
Mechanizm działania kriochirurgii
Mechanizm, który usuwa tkanki zmienione patologicznie polega na zamierzonym wywołaniu ich kriodestrukcji. Aby osiągnąć hipotermię, przeprowadza się we wnętrzu kriosondy przez mały otwór sprężony pod dużym ciśnieniem gaz (podtlenek azotu, dwutlenek węgla, argon lub specjalne mieszaniny gazów.) Powłoka kriosondy schładza się w wyniku efektu Joule – Thompsona. W czasie kilku sekund wytwarza się bardzo niska temperatura. Mamy do czynienia z miejscowym szokiem termicznym oraz stazą żylną, tętniczą i włośniczkową. Po zamrożeniu i rozmrożeniu cytoplazmy komórki zahamowany jest jej metabolizm. W konsekwencji dochodzi do oddzielenia tkanki wymrożonej, głównie zmienionej chorobowo, od tkanki zdrowej.
W Centrum Medycznym LiMED do zabiegów kriochirurgicznych stosujemy nowoczesny aparat na podtlenek azotu Cryo-S. Aparat jest zgodny z wymaganiami dyrektywy MDD 93/42/EEC i posiada znak CE0044.
Wskazania do kriochirurgii
Zastosowanie kriochirurgii to leczenie różnych zmian na skórze i na błonach śluzowych od łagodnych do złośliwych. Bardzo istotne jest tu rozpoznanie. W przypadkach wątpliwych konieczne jest wykonanie biopsji z badaniem histopatologicznym.
W LARYNGOLOGII szczególnie korzystnie kriochirurgia (krioterapia) działa w przeroście małżowin nosowych wywołującym blokadę nosa. Nie jest istotne, czy blokada ta jest wynikiem reakcji alergicznej, czy infekcyjnej. Należy pamiętać, że kriochirurgia w porównaniu do operacji chirurgicznej jest wykonywaną ambulatoryjnie procedurą, bez objawów ubocznych. Operacja chirurgiczna natomiast czasami niesie za sobą krwawienia pooperacyjne, blizny i zniekształcenia. Drugim po przeroście małżowin nosowych wskazaniem do kriochirurgii (krioterapii) są krwawienia z przegrody nosa lub z małżowin nosowych. Kolejnym wskazaniem do kriochirurgii (krioterapii) jest przewlekłe przerostowe zapalenie migdałków podniebiennych. Ta jednostka chorobowa dobrze reaguje na zamrażanie. Zwykle wystarczają 2-3 sesje, po których następuje znaczne zmniejszenie migdałków podniebiennych oraz ustąpienie stanu zapalnego. Zastosowanie kriochirurgii hamuje proces zapalny i prowadzi do pełnej anatomicznej i funkcyjnej sprawności ustroju. Również procesy zapalne, nowotwory łagodne i stany przedrakowe błony śluzowej jamy ustnej i gardła mogą być skutecznie leczone za pomocą kriochirurgii (np. włókniaki, brodawczaki, naczyniaki, ziarniniaki, leukoplakia, afty itp.). W Centrum Medycznym LiMED laryngologiczne zabiegi kriochirurgiczne wykonuje dr hab. n. med. G. Lisowska, specjalista otorynolaryngologii, chirurgii głowy i szyi.
Zalety kriochirurgii (zamrażania)
- Wysoka skuteczność leczenia
- Zabieg jest bezpieczny, bezkrwawy i zwykle bezbolesny (nie wymaga znieczulenia)
- Objawy uboczne (przekrwienie, obrzęk i ból) są słabo nasilone i szybko ustępują
- Gojenie jest krótkie, łagodne i daje dobry efekt kosmetyczny
- Po zabiegu blizny są estetyczne, mniejsze samoistnie znikają
- W miejscach wymrożonych nie rozwija się zakażenie bakteryjne
- Zabieg jest akceptowany przez pacjentów w każdym wieku
- Brak powikłań podczas i po zabiegu
PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA KRIOCHIRURGII W LARYNGOLOGII (zamrażania):
Stan migdałków przed zabiegiem |
Stan migdałków po zabiegu kriochirurgicznym |
Powiększona małżowina nosowa |
Małżowina nosowa po zabiegu kriochirurgicznym |